Vooraf: Geschiedkundigen betwijfelen niet dat er ooit een ‘rabbi Jezus’ is geweest en dat die gestorven is, zoals ieder mens. Ook de Joden betwisten dat niet. Hij is – nog steeds puur historisch – hoogstwaarschijnlijk geëxecuteerd door de Romeinen, d.w.z. een vorm van kruisiging. Of die dood iets betekent, en of die gevolgd is door een verrijzenis, daarover verschilt men van mening. Historici spreken zich over de betekenis van Jezus’ dood niet uit, en al helemaal niet over zijn eventuele verrijzenis (dat is buiten hun onderzoeksterrein). Enkel christenen maken er iets heel uitzonderlijks van.
De koran, soera 4, 157 (met als kernuitspraak: “Zij hebben hem niet gedood en zij hebben hem niet gekruisigd, maar het werd hun gesuggereerd.”) is op dit punt duidelijk: volgens de tekst is a. Jezus niet gestorven (hij is direct ‘ten hemel opgenomen’) en b. ook niet gekruisigd (dat was iemand anders). Dit is een tamelijk schokkende visie, dus deze verdient wat aandacht. Vandaar citeer ik hieronder een uitgebreid stuk uit soera 4 en druk de bewuste passages in het rood af. Teksten moet je lezen in/met de context. Voor de leesbaarheid heb ik deze keer de vertaling van Leemhuis gebruikt.
Achtergrond bij de passage
De mensen waarvan sprake in deze passage uit soera 4 zijn ‘de mensen van het boek‘ (= de Joden). Zij hebben zich misdragen, bijvoorbeeld door het Gouden Kalf te aanbidden (4.153). God heeft hen echter vergeven en een verbond met hen gesloten. Maar – zo gaat het dan verder – vanwege een hele reeks andere overtredingen heeft God de Joden uiteindelijke toch verworpen. Zij gaan ook naar de hel, tenzij ze Mohammed als profeet erkennen en de islam als Gods ultieme openbaring (4.161-2). In het kader van die overtredingen komt en passant ook het verwijt dat ze de profeet Jezus gedood zouden hebben. Naar de letter zijn ze daaraan niet schuldig, want ze hebben niet de profeet Isa gedood, maar ‘iemand die op Jezus leek’, een soort dubbelganger dus. De idee om Jezus zo te redden kwam overigens van God/Allah zelf. Hij wilde Jezus -ongestorven – ten hemel opnemen en hem dan vandaaruit laten weerkeren voor het laatste oordeel.
Dan nu het citaat uit de koran zelf met de nodige context. Klik hier om meer te lezen over de plaats van Jezus in de koran (als profeet)
155 Maar, vanwege het verbreken van hun verdrag, hun ongeloof aan Gods tekenen, het zonder enig recht doden van de profeten […] 156 en wegens hun ongeloof, hun geweldige kwaadsprekerij over Marjam, 157 hun zeggen: “Wij hebben de masieh ‘Isa, de zoon van Marjam, Gods gezant gedood.” ? Zij hebben hem niet gedood en zij hebben hem niet gekruisigd, maar het werd hun gesuggereerd. Zij die het daarover oneens zijn, verkeren erover in twijfel. Zij hebben er behalve het afgaan op vermoedens geen kennis van; zij hebben hem vast en zeker niet gedood. 158 Echter, God heeft hem tot Zich omhooggebracht. God is machtig en wijs. […]
Soera 4, 155-162
160 Wegens de ongerechtigheid dus van hen die het jodendom aanhangen, hebben Wij hun goede dingen verboden die hun waren toegestaan en ook wegens het versperren van Gods weg voor velen, 161 wegens het nemen van woeker, hoewel het hun verboden was, en het door bedrog verteren van de bezittingen van de mensen: Wij hebben voor de ongelovigen onder hen een pijnlijke bestraffing klaargemaakt. 162 Maar zij onder hen die een diepgewortelde kennis hebben en de gelovigen, omdat zij geloven in wat naar jou is neergezonden en in wat voor jouw tijd is neergezonden, zij namelijk die de salaat verrichten, die de zakaat geven en die in God en de laatste dag geloven, zij zijn het die Wij een geweldig loon zullen geven.